دیدگاه رئالیستی هابرماس پس از چرخش زبانی

author

Abstract:

رورتی، کسی که چرخش زبانی هابرماس از وی متأثر است، دعوای رئالیسم و ضدرئالیسم را به سنت فلسفی متعلق می‌داند که از آن رخت بربسته‌ایم. در واقع، بر اساس دیدگاه او، چرخش زبانی اصل این تمایزها را دشوار می‌سازد. در مقابل، هابرماس تصمیم‌گیری درباره موضع رئالیستی یا نومینالیستی را انتخاب بنیادینی می‌داند که در معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و مفاهیم متناظر صدق و ارجاع نقش اساسی ایفاء می‌کند. دغدغه هابرماس، وارث سنت‌های متفاوت فلسفی، نشان دادن حضور هم‌زمان عناصر ایده‌آلیستی و ناتورالیستی در تبیین شناخت است. برای این منظور او به شرحی پراگماتیستی از شناخت متمسک می‌شود. هابرماس آنچه را به نحو پراگماتیستی به دست می‌آورد، با عنوان رئالیسم درونی، جایگزین ایده‌آلیسم استعلایی می‌کند. رئالیسم درونی، باید دو کار ویژه اساسی را برای هابرماس انجام دهد؛ از طرفی، مقابل نسبی‌گرایی به عنوان شکل نوین شک‌گرایی بایستد. و از طرف دیگر، با رئالیسم متافیزیکی در شکل جزم‌گرایی آن مخالفت کند. آنچه کار هابرماس را در تبیین رویکرد رئالیستی­اش دشوار می­سازد برقراری سازش میان دو نوع تقدم است؛ تقدم هستی‌شناختی جهان عینی با تقدم معرفتی‌شناختی زیست‌جهان زبانی. این مقاله ضمن تبیین مسیری که هابرماس در بسط نظریه خود طی می‌کند به نقد و بررسی آن می‌پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه چرخش زبانی با اندیشه انتقادی هابرماس و کاربست آن در نهاد حوزه عمومیِ ایرانی

هابرماس از متفکران نظریه انتقادی مشهور به بازسازی نظریه سیاسی مارکسیستی با الزامات شرایط نو پدید است. در این تحقیق پژوهشگران تلاش دارند ضمن اشاره اجمالی به مبانی معرفتی او، جایگاهی را که زبان در فرایند شکل­گیری حوزه عمومی و تعمیق کنش ارتباطی دارد تبیین کرده به این پرسش اساسی پاسخ دهند که کارویژه زبان ، دیالوگ و ارتباط زبانی در فضای حاکم بر اندیشه ورزی هابرماس به ویژه در شکل گیری حوزه عمومی چیست...

full text

سازماندهی دانش از دیدگاه حوزه عمومی هابرماس

هدف: بررسی نقش سازماندهی دانش به عنوان یک حوزه مطالعاتی در جامعه و رابطه آن با ساختارهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حاکم بر جامعه است. در پژوهش حاضر از نظریه حوزه عمومی هابرماس یکی از نظریه‌های مطرح علوم اجتماعی استفاده شده است تا  مشخص گردد که سازماندهی اسناد و مدارک تابعی از ساختارهای اجتماعی هستند، از آن تاثیر می­گیرند و خود نیز می­تواند بر ساختارهای ساماندهی اجتماعی تاثیرگزار باشند. ر...

full text

چرخش گفتمانی روایتی ادبی پس از گذار به ساحت نقاشی

واکاوی همکنشی ادبیات با هنرهای مختلف از جمله هنر نگارگری عرصه‌ای پویا در ادبیات تطبیقی قلمداد می‌شود. پژوهش حاضر با رویکردی میان‌رشته‌ای در این حوزۀ مطالعاتی، انتقال معنا از ادبیات به نقاشی و پیوندهای روایت - متن پیرزن و سلطان سنجر در مخزن‌الاسرار نظامی با روایت - نگارۀ پیرزن و سلطان سنجر رقم سلطان محمد تبریزی را کاویده‌است. کشف گسست‌ و پیوست‌های روساختی و ژرف‌ساختی میان دو متن ادبی و نگارگرانه...

full text

تبیین روش‌شناختی از مصاحبه رئالیستی

استراتژی تحقیق پس‌کاوی مبتنی بر فلسفه رئالیستی، یکی از چهار راهبرد پژوهشی در علوم اجتماعی است که با وجود مبانی فلسفی و روش‌شناختی لازم، به جهت پیچیدگی تبیین‌ مکانیسمی و کمبود ابزار مناسب تحقیق، پژوهشگران این عرصه را با تنگناهای جدی مواجه کرده است. مصاحبه رئالیستی (تئوری محور) ابزار نوظهوری است که سعی نموده کمبودهای موجود در این زمینه را جبران نماید. نبود ادبیات روشی مکفی برای انجام این نوع مصاح...

full text

تحلیل عناصر زبانی شعر حسین پناهی از دیدگاه سبک‌شناختی

سبک و سبک‌شناسی به عنوان یک علم از فنون جدید است که در سال 1909 با اثری از بالی ـ که از شاگردان دوسوسور بود ـ  دربارة سبک‌شناسی شناخته شد و رفته‌رفته مورد توجه سایر زبان‌شناسان اروپایی قرار گرفت. این علم بعدها در ایران رواج یافته، مورد توجه صاحب‌نظران قرار گرفت. در این پژوهش با عنوان تحلیل عناصر زبانی شعر حسین پناهی (1335-1383) از دیدگاه سبک‌شناختی، به تحلیل ویژگی‌های سبکی زبان اشعار مرحوم پناه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 19

pages  133- 162

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023